Η εισήγηση της Collective courier

Η εισήγησή μας αποτελεί προϊόν συλλογικής εκτίμησης. Η ανάλυση, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση προκύπτει από τις μηνιαίες μας συνελεύσεις. Πλέον, επειδή οι καιροί είναι εξαιρετικά απαιτητικοί βρισκόμαστε σε διαδικασία διαρκούς συνέλευσης που σημαίνει πως καθημερινά προσπαθούμε να ανταλλάσουμε απόψεις, ιδέες και να επιλύουμε τα ζητήματα που προκύπτουν.

Στην κολλεκτίβα εργαζόμαστε πλέον πέντε άτομα και προερχόμαστε όλοι από το συνδικαλισμό βάσης που την τελευταία δεκαετία έχει αναπτυχθεί στο χώρο των ταχυμεταφορών.

Η κύρια αντίφαση με την οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι από την στιγμή που ξεκινήσαμε μέχρι και σήμερα είναι η διπλή υπόσταση του αυτοδιαχειριστικού μας εγχειρήματος. Από τη μία μας απογειώνει η “σοσιαλιστική” παράμετρος ενώ από την άλλη μας προσγειώνει η “επιχειρηματική” παράμετρος.

Η σοσιαλιστική παράμετρος έχει να κάνει με την αυτοοργάνωση, αυτοδιαχείριση, αυτοδιεύθυνση, του εγχειρήματος και τη συλλογική αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Η επιχειρηματική παράμετρος έχει να κάνει με το ρόλο του κράτους-νταβατζή όπου έχει μπει με τον τσαμπουκά, συνέταιρος στα οικονομικά.

Επιπλέον, θα πρέπει να αναφέρουμε το κόστος του ενοικίου, τη συνεχή αύξηση των τιμολογίων των ΔΕΚΟ καθώς και την συνεχή αύξηση των πάγιων εξόδων (ασφάλειες, τέλη κυκλοφορίας, βενζίνη, ανταλλακτικά, σέρβις, εξοπλισμό προστασίας κ.τ.λ). Όπως όλοι καταλαβαίνουμε η συνεχής αύξηση των εξόδων δεν μπορεί να μετακυλιστεί στους καταναλωτές. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε την αντίστοιχη αύξηση των τιμών των παρεχόμενων υπηρεσιών γεγονός αδύνατο ειδικά την περίοδο που διανύουμε. Στην πραγματικότητα, οι τιμές πιέζονται συνεχώς προς τα κάτω λόγω του ανελέητου ανταγωνισμού, που μακροπρόθεσμα θα αφανίσει τους μικρούς και θα χαρίσει την αγορά ως μονοπώλιο στους μεγάλους που στη συνέχεια θα εφαρμόσουν λογική καρτέλ με ενιαία τιμολόγηση. Ούτως ή άλλως οι πολυεθνικές έχουν το κεφάλαιο και μπορούν ακόμη και να δουλέψουν κάτω από το κόστος για όσο διάστημα χρειαστεί προκειμένου μακροπρόθεσμα να κυριαρχήσουν στην αγορά.

Εδώ πρέπει να κάνουμε μια αναγκαία παρένθεση. Επειδή κινούμαστε στο χώρο των ταχυμεταφορών έχουμε να ανταγωνιστούμε από τη μία τις πολυεθνικές και από την άλλη τις πολλές και διαφορετικές μικρές ή μεγαλύτερες κούριερ που λόγω της διάρθρωσης των ταχυμεταφορών (δίκτυο διακίνησης) με τον ένα ή τον άλλο τρόπο λειτουργούν ως δορυφόροι των πολυεθνικών (ελληνικών ή ξένων). Όμως η διαφορετική κουλτούρα, η διαφορετική προσέγγιση του ζητήματος της εργασίας μας φέρνει σε δυσχερή θέση μιας και δεν μπορούμε να κινηθούμε όπως οι ανταγωνιστές μας ούτε σε ηθικό ούτε σε οικονομικό επίπεδο.

Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι:

Στην αγορά οι εταιρείες, άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο, μετακυλούν το κόστος του δικύκλου στους εργαζόμενους (το οποίο είναι μηνιαίο και κυμαινόμενο). Επειδή το κόστος είναι μεγάλο και οι μισθοί συνεχώς συρικνούμενοι, τα οχήματα συντηρούνται πλημελώς και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες ατυχήματος. Επίσης το υψηλό κόστος του εξοπλισμού προστασίας και η ανάγκη της συνεχούς ανανέωσής του αποτρέπει τους εργαζόμενους από την αγορά του, (οι εταιρείες αρνούνται πεισματικά να παρέχουν εξοπλισμό) με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα ασθενειών (βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων). Η είσοδος των ολοένα και περισσότερων μπλοκάκηδων στην αγορά καθώς και η μαύρη εργασία είναι ένας ακόμη τρόπος για τα αφεντικά να μειώνουν το κόστος εφόσον στην πρώτη περίπτωση ο εργαζόμενος αναλαμβάνει ο ίδιος να καλύψει το κόστος της ασφάλισής του ενώ στη δεύτερη περίπτωση ο εργαζόμενος δεν έχει καθόλου ασφάλιση. Η εντατικοποίηση σε συνδυασμό με την ελαστικοποίηση αποδιαρθρώνουν την αγορά προς όφελος των εργοδοτών και σε βάρος των εργαζομένων. Επιπλέον οι εταιρείες της λογικής αφεντικό-υπάληλοι δεν έχουν κανένα πρόβλημα να κλείνουν σκοτωμένες δουλειές εφόσον δεν τις διεκπαιρεώνουν οι ίδιοι αλλά οι κωπηλάτες της γαλέρας που στην αγορά θεωρούνται αναλώσιμοι ενώ μπορούν να προσλαμβάνουν και να απολύουν ανάλογα με τις ανάγκες τους ή σύμφωνα με τα κριτήριά τους όσον αφορά την απόδοση αλλά και τη συνολική παρουσία των εργαζόμενων. Ένα ακόμη σημείο που θα πρέπει να επισημάνουμε είναι πως οι εταιρείες του τύπου αφεντικό-υπάληλλοι δεν έχουν κανένα πρόβλημα να συσωρεύουν χρέη προς τρίτους (δημόσιο, ιδιώτες και υπάληλους) να τσεπώνουν το χρήμα και να γίνονται καπνός ή να υπάγονται σε κάποια χαριστική γι’ αυτούς ρύθμιση. Όσο για τις μεγάλες εταιρείες: Αυτές μπορούν άνετα να συσωρεύουν χρέη εκατομυρίων ευρώ γιατί χάρη στους χιλιάδες εργαζόμενους που απασχολούν (ως μητρικές που έχουν αναπτύξει το νεο-φεουδαρχκό σύστημα δικαιόχρησης- franchise) είναι σε θέση να διαπραγματεύονται με οποιαδήποτε δημόσια αρχή απειλώντας με κλείσιμο.

Αυτή η μικρή αναφορά μας στην αγορά πιστεύουμε πως αναδεικνύει ξεκάθαρα το πλαίσιο μέσα στο οποίο είμαστε αναγκασμένοι να κινηθούμε. Είναι ένα περιβάλλον όπου η κολεκτιβίστικη οπτική θρυματίζεται οπότε πρέπει συνεχώς να ανακαλύπτεις τρόπους να την ανασυνθέτεις.

Το ζήτημα του marketing, της πώλησης και της διαφήμισης των υπηρεσιών είναι ένα ακόμη άνθος από τον αγκαθωτό θάμνο της αντίφασης. Καί μόνο το δεδομένο που θέλει μια επιχείρηση να δαπανά το 15% του τζίρου της στο πλαίσιο του παραπάνω τρίπτυχου μας φέρνει στην τελευταία θέση όσον αφορά την κούρσα του ανταγωνισμού. Όμως δεν είναι μόνο οικονομικοί οι λόγοι που μια κολεκτίβα δυσκολεύεται σε αυτό τον τομέα. Είναι και ζήτημα κουλτούρας των μελών που σε επίπεδο καθημερινότητας δεν έχουν υιοθετήσει τέτοια πρότυπα άρα είναι δύσκολο είτε να ενστερνιστούν τέτοιες λογικές είτε να τις αναπτύξουν.

Επί της ουσίας, μια κολεκτίβα σε καπιταλιστικό πλαίσιο είναι αναγκασμένη να ξεπερνά μονίμως συμπληγάδες. Είναι σχεδόν αδύνατο να σταθεί στα πόδια της εκτός και αν το προταγμά της θεωρηθεί αναγκαίο, συνδεθεί, γίνει αντιληπτό ή στηριχτεί από ένα ευρύ κοινωνικό πεδίο που μοιράζεται αντίστοιχες λογικές. Δυστυχώς, πιστεύουμε πως οι περισσότεροι θεωρούν τις υπηρεσίες που προσφέρουν οι κολεκτίβες κατώτερες ποιοτικά (το ζήτημα του marketing, της πώλησης και της διαφήμισης που λέγαμε) κι αυτό είναι ένα ζήτημα που πιθανότατα αξίζει να συζητηθεί είτε σήμερα είτε σε κάποια μελλοντική συνάντηση.

Κλείνοντας, παρότι περιγράφουμε μια ιδιαίτερα απαιτητική και εξαιρετικά ανταγωνιστική πραγματικότητα θεωρούμε πως το εγχείρημά μας αποτελεί ένα θησαυρό γνώσεων όσον αφορά την υλοποίηση του συνθήματος «χωρίς εσένα γρανάζι δε γυρνά, εργάτη μπορείς χωρίς αφεντικά». Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα και άσχετα με το αν θα πετύχουμε το στόχο της βιωσιμότητας, το σίγουρο είναι πως θα βγούμε πολύ πιο έμπειροι κινηματικά κι ελπίζουμε τον πλούτο μας αυτό να τον μεταβιβάσουμε στις συνεχώς εξελισσόμενες διαδικασίες του κινήματος της αυτοοργάνωσης, των οριζόντιων δομών, της άμεσης δημοκρατίας και της αντιιεραρχίας.

Συντροφικά και αλληλέγγυα μέχρι την απελευθέρωση της κοινωνίας
Collective courier.