Σχετικά με την άδεια μουσικής στο Παγκάκι

Στις 18/10/11 το Παγκάκι απόκτησε την άδεια μουσικής από τον δήμο Αθηναίων ύστερα από πολύ κόπο καθώς μέχρι πρότινος ήταν (παρανόμως) υποχρεωτική για την έκδοση άδειας μουσικής η πληρωμή στους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης ΑΕΠΙ και Αυτοδιαχείριση (ανεξαρτήτως ρεπερτορίου). Τη λύση στην παράνοια έδωσε η από το 2010 “μέτρια” γνωμοδότηση του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (Ο.Π.Ι.) με αριθμό πρωτοκόλλου 16278/2010 που υπέπεσε στην γνώση μας στις 17/3/2011. Στις 31/10/11, αθωωθήκαμε στο πταισματοδικείο (όπου οδηγηθήκαμε ύστερα από μήνυση από τους αστυνομικούς του οικείου αστυνομικού τμήματος) για την λειτουργεία μουσικής άνευ αδείας.

Εν είδη ιστορικής ανασκόπησης σας παρουσιάζουμε την αίτηση γνωμοδότησης που είχαμε ετοιμάσει για κατάθεση στις 16/3/2011, λίγα 24ωρα πρωτού φτάσει στα χέρια μας η ύπαρξη της ανωτέρας γνωμοδότησης του Ο.Π.Ι. που καθιστούσε την κατάθεση της αίτησής μας περιττή. Κάποιες διορθώσεις/παρεμβάσεις θα γινόντουσαν για να μετριαστεί λίγο το αιχμηρό/ειρωνικό ύφος του κειμένου ώστε να υπάρξει “καλύτερη” αντιμετώπιση.

Παρόλαυτά, μέχρι να θεωρηθεί πλήρης η αιτησή μας από το δήμο μιας και απαιτούσε την κοινοποίηση της σχετικής γνωμοδοτησης του Ο.Π.Ι. προς αυτόν και δεν του αρκούσε η κοινοποίηση στο δήμο Αγίου Δημητρίου, μας έστειλε γραπτώς την αρνητική απάντησή του (1, 2), έλαβε τις "παρατηρήσεις" από την απάντηση του Συνηγόρου του Πολίτη (1, 2, 3) και μας οδήγησε στο να του στείλουμε την τελευταία μας απάντηση, ώστε να διασφαλιστεί η γρηγορότερη αλλαγή της διαδικασίας αδειοδότησης που αυτήν την στιγμή βρίσκεται σε ισχύ. Στις 15/6/2011, ο Ο.Π.Ι. δημοσιοποίησε ένα "κακογραμμένο" αυτή την φορά "ενημερωτικό σημείωμα σε σχέση με τη διοικητική άδεια περί χρήσης και λειτουργίας μουσικής ή μουσικών οργάνων σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος χορηγούμενη από τους οικείους Ο.Τ.Α." που άλλαξε λίγο το περιεχόμενο της υπεύθυνης δήλωσης.

«Η μουσική που χρησιμοποιώ στο κατάστημά μου ανήκει αποκλειστικά και μόνον σε δημιουργούς ή άλλους δικαιούχους που δεν έχουν αναθέσει τη διαχείριση του περιουσιακού τους δικαιώματος σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και ειδικότερα στην ΑΕΠΙ και στην ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ. Είμαι επίσης ενήμερος ότι το να διαθέτω τηλεόραση ή ραδιοφωνική εγκατάσταση (συμβατική ή διαδικτυακή) στο κατάστημά μου συνιστά δημόσια εκτέλεση προστατευόμενων έργων, για την οποία οφείλονται δικαιώματα στους σχετικούς οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης ή άλλους δικαιούχους. Αντίγραφο της παρούσας υπεύθυνης δηλώσεώς μου εξουσιοδοτείται με την παρούσα δήλωσή μου ο Δήμος [Ο.Τ.Α] να το κοινοποιήσει άμεσα στην ΑΕΠΙ και στην ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ».

Μέσα από αυτήν την ιστορία, σε καμία περίπτωση δε θέλουμε να εξυμνήσουμε το ρόλο του Ο.Π.Ι. και ενδεικτικό είναι ότι 2 μέλη του Παγκακίου είχαν συμμετάσχει σε παρέμβαση ενημέρωσης/αντι-πληροφόρησης κατά τη διάρκεια ημερίδας εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας διανοητικής ιδιοκτησίας που διοργάνωνε ο Ο.Π.Ι..

***

Προς ΟΠΙ, απευθυνόμαστε σε σας, ζητώντας την γραπτή γνωμοδότησή σας για μια διαδικασία αδειοδότησης μουσικής στο καφενείο που λειτουργεί ο μη κερδοσκοπικός συνεταιρισμός για την αλληλέγγυα οικονομία “ο Δρόμος Συν.Π.Ε.” στην οδό Γ. Ολυμπίου 17 στο Κουκάκι (http://pagkaki.org/) ύστερα από τα προβλήματα που μας δημιουργήθηκαν κατά την διαδικασία χορήγησης άδειας μουσικής από τον Δήμο Αθηναίων και για την επίσπευση της διαδικασίας αυτής.

Πιθανόν να έχετε ενημερωθεί για την υπόθεσή μας ύστερα από την με αριθμό πρωτοκόλλου 2442/270111 αίτηση μας στο Συνήγορο του Πολίτη (επισυνάπτεται) ή μέσω του Δήμου που πιθανώς να ζητάει γνωμοδότηση για την περίπτωσή μας στα πλαίσια των γραπτών αιτιολογήσεων που του έχουμε ζητήσει με αριθμούς πρωτοκόλλου 031379 & 031381 στις 18/02/11 για την μέχρι στιγμής άτυπη άρνησή του να μας εκδώσει το παράβολο και κατά επέκταση την άδεια μουσικής. Παρόλαυτά θα σας κάνουμε μια πλήρη επικαιροποιημένη περιγραφή για την περίπτωσή μας και τις μέχρι σήμερα ενέργειές μας.

Στο καφενείο που λειτουργούμε έχουμε πάρει απόφαση για πολιτικούς λόγους και όχι για λόγους οικονομίας να παίζουμε αποκλειστικά και μόνο:

α) μουσική που οι δημιουργοί της επιτρέπουν τη δημόσια εκτέλεση των έργων τους μέσω ορισμένων τύπων αδειών creative commons (http://el.wikipedia.org/wiki/Creative_Commons) και που δεν έχουν συμβληθεί με κάποιον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης, καθώς και

β) μουσική που αποτελεί κοινό κτήμα/public domain (http://el.wikipedia.org/wiki/Κοινό_κτήμα).

Μέσα στα πλαίσια της προώθησης και της ηθικής αναγνώρισης των δημιουργών των τραγουδιών, αποφασίσαμε η μουσική να παίζεται μέσα από ένα "jukebox" (στημένο σε ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή με λειτουργικό σύστημα gnu/linux) όπου οι πληροφορίες για τον καλλιτέχνη και το άλμπουμ είναι άμεσα προσβάσιμες στους ακροατές τους (σύμφωνα και με τις επιθυμίες των δημιουργών, όπως αυτές διατυπώνονται μέσα από τις άδειες creative commons περί αναφοράς του δημιουργού, αλλά και της άμεσης επαφής που είχαμε μέσω email).

Το τμήμα χορήγησης αδειών της Διεύθυνσης Αδειών Καταστημάτων και Θεαμάτων του Δήμου Αθηναίων απαιτεί για την αρχική χορήγηση άδειας μουσικής σύμφωνα και με τα δικαιολογητικά που έχει αναρτήσει στον δικτυακό του τόπο (http://ops.daem.gr/moa/files/docs/02026085.doc ) μεταξύ άλλων:

α) 6. Το προβλεπόμενο από την 61167/2007 K.Y.A. , που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Β’ 2438/28.12.2007 διπλότυπο του Δήμου, αξίας 300 €

Εδώ δε γίνεται καμία αναφορά για τις άλλες επιλογές (Άδεια λειτουργίας μουσικής: Α. Διάρκειας μέχρι και ένα (1) έτος, 75 € Β. Διάρκειας από ένα (1) έως και τρία (3) έτη, 150 € Γ. Διάρκειας από τρία (3) έτη και άνω, 300 €) που σου δίνει ο νόμος στον οποίο και (ευθαρσώς) σε παραπέμπουν, αλλά δε μας απασχολεί τόσο αυτό, αν και νομίζουμε ότι είναι ενδεικτικό προχειρότητας από πλευράς τους, όπως και το γεγονός ότι στην αρίθμηση των δικαιολογητικών από το 4 πάμε στο 6.

β) 4. Έγγραφη άδεια δημόσιας εκτέλεσης (τρέχοντος έτους) ΑΕΠΙ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΑΕ ή Αυτοδιαχείριση (ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ).

Αυτός είναι και ο βασικός λόγος για τον οποίο επικοινωνούμε μαζί σας. Σε ερωτήσεις μας για τη νομοθεσία που αφορά την άδεια δημόσιας εκτέλεσης μουσικών συνθέσεων μας έδωσαν τα παρακάτω, συμπληρώνοντας ότι δεν είμαστε υποχρεωμένοι να πληρώσουμε στους συγκεκριμένους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης εφόσον προσκομίσουμε στον δήμο μια απλή βεβαίωση εξαίρεσης εκδιδόμενης από τους ίδιους τους Ο.Σ.Δ. που απολαμβάνουν όμως δικαιοδοσία γνωμάτευσης, επειδή όπως μας είπαν είναι αναγνωρισμένοι από το Υπουργείο Πολιτισμού χωρίς φυσικά να μας υποδεικνύεται στο προφορικό μας αίτημα κάποια αναφορά για τέτοια αρμοδιότητα πχ στον Ν. 2121/1993.

• τα σχετικά άρθρα του Ν. 2121/1993 περί πνευματικής ιδιοκτησίας (στο άρθρο 54 αναφέρεται “οι δημιουργοί μπορούν να αναθέτουν σε οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης και προστασίας, που έχουν αποκλειστικά αυτόν τον σκοπό, τη διαχείριση ή την προστασία ή τη διαχείριση και την προστασία του περουσιακού τους δικαιώματος ή εξουσιών που απορρέουν από αυτό”),

• το από 5/5/2009 απαντητικό έγγραφο του ΟΠΙ προς το Τμήμα Χορήγησης Αδειών του Δήμου Αθηναίων, στο οποίο αναφέρεται “σύμφωνα με το άρθρο 63 παρ. 2 του ν. 2121/1993, προκειμένου να χορηγηθεί η κατά το νόμο απαιτούμενη αστυνομική άδεια για τη χρήση μουσικών οργάνων ή για την καταλληλότητα του χώρου ή όποια άλλη άδεια σχετική με το χώρο όπου πρόκειται να εκτελεσθούν δημόσια μουσικές συνθέσεις ή άλλα έργα των οποίων η διαχείριση έχει ανατεθεί σε οργανισμό συλλογικής διαχείρισης, απαιτείται η προσαγωγή έγγραφης άδειας δημόσιας εκτέλεσης χορηγούμενης από τον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης της εξουσίας δημόσιας εκτέλεσης. [...] Θεωρούμε ότι πρέπει να λαμβάνεται άδεια και από τους δύο οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης”.

Ύστερα από αλλεπάλληλες προσπάθειες επικοινωνίας με τους 2 Ο.Σ.Δ., οι οποίοι απέφευγαν να τοποθετηθούν στο αίτημά μας για βεβαίωση εξαίρεσης ή ήταν πλήρως αρνητικοί/εριστικοί αναγκαστήκαμε να προσφύγουμε στην αποστολή εξώδικης διαμαρτυρίας στους Ο.Σ.Δ. (1, 2) στις 17/2/2011 καθώς πλέον είχαμε κληθεί στο πταισματοδικείο για έλλειψη άδειας μουσικής ύστερα από έλεγχο τους οικείου αστυνομικού τμήματος. Σημειωτέον, οι Ο.Σ.Δ. δεν αποτελούν κάποιο δημόσιο φορέα, δεν έχουν υποχρεώσεις τήρησης δημόσιου πρωτοκόλλου ή απάντησης εντός εύλογου χρονικού διαστήματος από μια αίτηση. Το κόστος μόνο της επίδοσης των εξώδικων ανήλθε στα 93 ευρώ.

Η κίνησή μας αυτή έφερε γρήγορο αποτέλεσμα ως προς τον έναν οργανισμό συλλογικής διαχείρισης (ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ), ο οποίος μας έθεσε ως βασικό όρο τη συμπλήρωση/υπογραφή υπεύθυνης δήλωσης των ισχυρισμών μας για το ρεπερτόριο της μουσικής στο καφενείο την οποία και τους παραδώσαμε στις 20/02/11, Έτσι, στις 22/02/11 μας έδωσε την απαιτούμενη από τον δήμο βεβαίωση την οποία και καταθέσαμε συμπληρωματικά αυθημερόν στην αρχική μας αίτηση με αρ.πρωτ. 031374 18/02/11 στο γενικό πρωτόκολλο του δήμου Αθηναίων, γιατί το τμήμα χορηγήσεων αδειών δεν παραλαμβάνει μη ολοκληρωμένες αιτήσεις (όπως μας δήλωσαν), η οποία κατατέθηκε με τα εξής δικαιολογητικά/έγγραφα:

•  αίτηση χορήγησης άδειας μουσικής,
•  άδεια λειτουργίας καταστήματος,
•  υπεύθυνη δήλωση για το ρεπερτόριο,
•  αντίγραφο της 1ης σελίδας της αναφοράς στον συνήγορο του πολίτη, όπου φαίνεται ο αριθμός πρωτοκόλλου,
•  αντίγραφα των εξωδίκων διαμαρτυριών μας προς τους Ο.Σ.Δ..

Παρόλαυτά οι αρμόδιοι υπάλληλοι επέμεναν να μην μας κόψουν το παράβολο για την άδεια και μας ζητούσαν βεβαίωση και από την ΑΕΠΙ, για την οποία οι ίδιοι λέγανε σιγά μη σας την δώσουνε αυτοί, θα σε παραδεχτώ άμα φέρεις και από αυτούς δηλώνοντας παράλληλα απορία (μα καλά τι μουσική παίζετε;!) για τη μουσική μας χωρίς φυσικά να ασχοληθούν με το τί είναι αυτό που τους λέμε.

Ως προς τον άλλο οργανισμό, είχαμε μόνο μια ακόμη επίσκεψη/έλεγχο από άλλο υπάλληλό του αυτήν την φορά στις 28/2, όπου για άλλη μια φορά γνωρίσαμε τον “πολιτισμό” της συγκεκριμένης εταιρείας, όπου πέρα από τις αρχικές τις υποδείξεις ότι πρέπει να βάλουμε τηλεόραση στο καφενείο μας και ότι η ΑΕΠΙ δεν πρόκειται να μας δώσει κανένα τέτοιο δικαιολογητικό (ανεξαρτήτως της μουσικής που επιλέγουμε), προχώρησε στο ότι θα μπλέξουμε, ότι ο συγκεκριμένος υπάλληλος είναι πιο άγριος από εμάς, θα τρέχουμε στα δικαστήρια, διάφορες αοριστίες/ανακρίβειες περί υποχρεωτικής σύμβασης κάποιου καλλιτέχνη με Ο.Σ.Δ. για να κυκλοφορήσει το έργο του, ότι η μουσική που παίζουμε δεν “ακούγεται” κ.ο.κ.

Με βάση όλα τα παραπάνω θα θέλαμε την γνωμάτευσή σας για τα παρακάτω θέματα:

α) οι αναγνωρισμένοι από το Υπουργείο Πολιτισμού Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης στην Ελλάδα έχουν αναλάβει κάποια αρμοδιότητα και ευθύνες εξαυτής ώστε να γνωμοδοτούν για το ποια μουσική παίζει ένα κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος; Αν ναι, ποια και με βάση ποιο νομικό πλαίσιο;

β) Μπορούμε στην περίπτωση μας να εγκαλέσουμε την ΑΕΠΙ για την άρνηση παροχής βεβαίωσης που απαιτεί για την έκδοση άδειας λειτουργίας μουσικής το τμήμα χορήγησης αδειών της Διεύθυνσης Αδειών Καταστημάτων και Θεαμάτων του Δήμου Αθηναίων;

γ) Θεμελιώνεται κάπου το αίτημα του τμήματος χορήγησης αδειών της Διεύθυνσης Αδειών Καταστημάτων και Θεαμάτων του Δήμου Αθηναίων για βεβαίωση από Ο.Σ.Δ. σε ένα κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος που δηλώνει υπεύθυνα ότι η μουσική που παίζει έχει την άδεια των δημιουργών για δημόσια εκτέλεση και οι δημιουργοί του δεν έχουν συμβληθεί με Ο.Σ.Δ. ή αποτελούν κοινό κτήμα; Αν ναι, που;

δ) Η χορήγηση άδειας μουσικής από τον αρμόδιο δήμο με υπεύθυνη δήλωση για ρεπερτόριο αποκλειστικά αποτελούμενο από μουσική που οι δημιουργοί της επιτρέπουν τη δημόσια εκτέλεση των έργων τους μέσω ορισμένων τύπων αδειών creative commons και δεν έχουν συμβληθεί με κάποιον Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης, στερεί την δυνατότητα υπεράσπισης των περιουσιακακών δικαιωμάτων των καλλιτεχνών που εκπροσωπούνται από τους Ο.Σ.Δ. σε περίπτωση αθέτησης της δέσμευσης σχετικά με το ρεπερτόριο από την πλευρά του καταστήματος ή οι τελευταίοι διατηρούν το δικαίωμα και την υποχρέωση να υπερασπιστούν τα μέλη τους με όλα τα ένδικα μέσα;

ε) Επιτρέπεται η δημόσια χρήση ελεύθερου λογισμικού και λειτουργικού συστήματος gnu/linux σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος ή απαιτείται η πληρωμή ή/και γνωμοδότηση στην πιο μεγάλη εμπορική εταιρεία του κλάδου πχ Microsoft ή σε κάποιον Ο.Σ.Δ.;

ζ) Για την χρήση της wikipedia σε εταιρικό site καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος απαιτείται κάποια άδεια από Ο.Σ.Δ.;

Αθήνα, 16.3.2011